Chi phí đào tiền ảo (Bitcoin, Ethereum) tốn hết bao nhiêu?

Chi phí để đào tiền ảo, ví dụ như Bitcoin và Ethereum, là bao nhiêu và chúng phụ thuộc vào các yếu tố nào?

Xây dựng hệ thống đào

Về cơ bản, chiếc máy tính dùng để đào coin sẽ chạy một phần mềm với nhiệm vụ giải một số bài toán phức tạp (hàng triệu phép tính cần được thực thi trong một thuật toán mang tên hashing). Bằng cách giải những bài toán này, giao dịch crypto được xác thực và người giải xong đầu tiên được “thưởng” một số tiền điện tử. Đó là nguyên lý cơ bản nhất của việc “đào coin”.

Trong lịch sử 12 năm ra đời của Bitcoin, không một giao dịch nào là giả mạo, lừa đảo hay bị sửa sai trong blockchain của loại tiền điện tử này, trong khi tổng số tiền được giao dịch ước tính lên đến 10 nghìn tỉ USD. Theo CNBC, với một hệ thống ngân hàng truyền thống, tỉ lệ giao dịch bị sai có thể lên đến 7-8%. Để đạt mức độ bảo mật cao như thế, trong khi vẫn đảm bảo mọi người đều có khả năng giao dịch, là điều gần như không khả thi với hệ thống tài chính truyền thống.

Và để xác thực được các giao dịch này, người ta cần một (số) những chiếc máy tính, thường gọi là “rig”. CNBC ghé thăm một công ty có dịch vụ đào tiền ảo trước khi dịch COVID-19 xảy ra, họ cho biết mỗi chiếc máy tính này gần giống như cái máy bàn mà bạn sẽ tự build, cũng có mainboard, CPU, RAM, bộ xử lý đồ họa, nguồn… đủ hết. Nhưng thay vì có case bọc bên ngoài thì những chiếc máy đào tiền ảo sẽ có thiết kế mở. Điều này giúp chúng giải nhiệt tốt hơn vì bộ xử lý đồ họa (GPU) khi chạy thuật toán giải mã sẽ tỏa ra rất nhiều nhiệt.
 
Lý do người ta dùng GPU để xử lý thuật toán nói trên đó là nhờ thiết kế đa nhân của GPU, cũng như khả năng tính toán song song rất mạnh mà CPU không có được. Cũng vì khả năng tính toán song song này mà GPU được dùng nhiều trong các hệ thống siêu máy tính để giải những phép tính rất phức tạp, cũng như hỗ trợ cho những tác vụ liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI).

Mọi chiếc máy tính đều cần hệ điều hành để hoạt động. Cỗ máy đào tiền ảo mà CNBC được cho xem sử dụng hệ điều hành FOS - Factored Operating System. FOS là một dạng hệ điều hành được tạo ra để vận hành trong các hệ thống multi core (đa nhân) với khả năng mở rộng rất lớn. FOS được cài lên một ổ SSD gắn rời. Hệ điều hành này đã được thiết lập để không cần phải có sự can thiệp bằng chuột, bàn phím như Windows hay macOS. Khi nó chạy lên, nó sẽ bắt đầu đào tiền ảo ngay.

Cuộc chạy đua để giải toán

Vấn đề nằm ở chỗ bạn không là người duy nhất giải thuật toán hashing. Trên thế giới có hàng triệu người khác đang làm như vậy, và ước tính cứ mỗi 13 giây thì một block trong blockchain của Ether (cũng là một loại tiền ảo phổ biến - ETH) được giải xong. Ether được thưởng cho những người “đào coin” khi họ giải thuật toán để thêm các block mới vào blockchain. Ether cũng là đồng tiền điện tử đầu tiên chấp nhận phí thanh toán, phí này cũng được trả cho người đào. Đồng ETH cộng với phí giao dịch trở thành động lực để các “thợ mỏ” tiếp tục xử lý những giao dịch mới.

Vì có rất nhiều người sử dụng cùng thuật toán để giải, nên ai có phần cứng mạnh hơn thì giải xong trước, nhận được tiền thưởng. Không có cách nào để đi tắt cả.

Một bộ rig với GPU NVIDIA GTX 1080Ti, RAM 4GB có giá khoảng $1400. Nó có thể tính toán được 27 triệu phép tính mỗi giây. Theo dữ liệu từ Etherscan, tính chung trên toàn thế giới đang có đến 400 nghìn tỉ phép tính được các máy đào ETH xử lý mỗi giây.
 
Người ta cũng sinh ra một khái niệm gọi là mining pool. Nó cho phép 1 người sử dụng bộ rig của mình kết hợp với cả nghìn bộ rig khác, của những chủ sở hữu khác nhau nằm rải rác trên toàn cầu. Cái máy mà bạn đang kết nối chung có thể nằm ở Nam Mỹ, Châu Âu, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản… Tất cả đều chia sẻ chiếc máy tính của mình, và cũng chỉ nhằm mục tiêu trở thành người đầu tiên giải xong các block. Tiền sẽ được chia ra cho những người tham gia mining pool.

Chi phí đào = tiền phần cứng + tiền điện

Giờ lấy trung bình 1 chiếc máy tính dùng để đào coin mà có hiệu quả thì sẽ có giá tầm $1400. Nếu bạn gắn thêm 5 card đồ họa vào nữa thì giá của nó sẽ thành $4400 (khoản 102 triệu VND). Khi chạy full một tháng bằng hệ thống 6 GPU này, bạn sẽ đào được tầm 0,348 ETH / tháng, tính ra vào khoảng $550 (khoản 12,7 triệu VND). Thường thì các hệ thống đào sẽ có rất nhiều máy như thế này để kiếm ra nhiều tiền hơn cho chủ nhân của chúng, nhưng cũng có những người chỉ chơi 1 máy đào mà thôi.

Muốn chơi lớn hơn? Bên dưới là bộ rig dùng 8 GPU NVIDIA GTX 3090 mới. Giá của nó vào khoảng $44.000, tức khoản 1 tỉ VND.

Đừng quên để vận hành các cỗ máy này cũng tiêu tốn điện năng, và bạn phải trả tiền điện để vận hành chúng. Thế nên ở những nơi mà giá điện rẻ thì bạn sẽ có lợi hơn khi thiết lập các hệ thống đào coin. Một nghiên cứu chỉ ra rằng các nước như Kuwait hay Ai Cập là nơi phù hợp để vận hành hệ thống do điện rất rẻ, trong khi những nơi như New York thì đào ở đây gần như là lỗ chắc.

Hình bên trên là chi phí trung bình để đào được 1 Bitcoin, số liệu hồi năm 2018. Bạn có thể thấy rằng có những tiểu bang ở Mỹ cần tới gần $7000 mới ra được 1 BTC, trong khi có những nơi chỉ hơn $3000. Điều đó cho thấy sự phụ thuộc rất lớn của hệ thống đào vào giá điện, và nó có thể quyết định bạn lời hay lỗ trong cuộc chơi tốn kém này.

Một điều đáng nói tới là số lượng và giá mà bạn có thể đào được sẽ giảm đi theo thời gian. Ngày xưa đã từng có thời giải toán xong thì được thưởng 5 ETH, giờ là 2 ETH, nhưng bù lại bạn có tiền phí giao dịch nên người ta vẫn có động lực để đi đào ETH (và để xác thực các giao dịch dùng blockchain của Ethereum). Và không như Bitcoin, không có giới hạn nào về tổng số lượng ETH có thể đào được nên người ta vẫn sẽ tiếp tục đào ETH chừng nào tiền đầu tư phần cứng + tiền điện vẫn còn thấp hơn số tiền họ kiếm được.

Nguồn: CNBC